2024-05-15

Jazdę samochodem kochają nie tylko dorośli. Dzieci równie chętnie, co ich rodzice, wsiadają do auta oraz czerpią ogrom przyjemności z jazdy. Podróżowanie z najmłodszymi członkami naszych rodzin jest jednak obwarowane pewnymi ograniczeniami prawnymi. Młodsze dzieci poniżej 150 cm wzrostu, ze względów bezpieczeństwa, muszą bowiem korzystać z fotelika samochodowego. Reguła ta obowiązuje zarówno w przypadku przemieszczania się własnym pojazdem, jak i podróżowania wynajętym samochodem. 

Sprawdźmy, do kiedy dziecko musi być przewożone w foteliku i dlaczego dopełnienie tego obowiązku jest takie ważne - nie tylko ze względów prawnych!

Czym jest fotelik samochodowy? Dlaczego dziecko powinno podróżować w foteliku?

Fotelik samochodowy to jedno z podstawowych akcesoriów, których zakupu muszą dokonać wszyscy zmotoryzowani rodzice. Jego zadaniem jest ochrona małego pasażera przed negatywnymi skutkami zderzenia lub gwałtownego hamowania. Dzięki fotelikowi dziecko może bezpiecznie podróżować samochodem, a ryzyko uszkodzenia jego ciała wskutek niebezpiecznej sytuacji na drodze jest zminimalizowane. Fotelik samochodowy jest podstawowym środkiem bezpieczeństwa biernego stosowanym obecnie w pojazdach osobowych.

Korzystanie z fotelika samochodowego jest obecnie obligatoryjne, a za jego nieposiadanie kierowcy grozi mandat i punkty karne. Oznacza to, że obowiązek przewożenia w nim dzieci wynika wprost z przepisów prawnych - nie jest wyłącznie wyborem rodzica. Przepisy jasno wskazują, w jakich sytuacjach dziecko powinno być przewożone w foteliku, do kiedy powinno z niego korzystać, a także kiedy można przewozić dziecko bez fotelika. Znaczenie ma tu nie wiek i waga malucha, lecz to, jakiego wzrostu jest dziecko. Sprawdźmy, co o bezpiecznym przewożeniu dzieci mówią aktualnie obowiązujące przepisy prawne!

Fotelik samochodowy w świetle regulacji prawnych

Informację o obowiązku przewożenia dzieci w fotelikach samochodowych znaleźć można w Kodeksie Drogowym, a konkretnie w Prawie o ruchu drogowym, Ustawa z dn. 20 czerwca 1997 r. Dokument ten stanowi, że dziecko powinno jeździć w foteliku samochodowym do czasu aż osiągnie wzrost 150 cm. To właśnie kryterium wzrostu, a nie wieku czy wagi decyduje o tym, czy dziecko powinno w dalszym ciągu korzystać z fotelika, czy będzie mogło jeździć bez fotelika, zamieniając go na pasy bezpieczeństwa.

Co istotne, nie wystarczy wyposażyć swojego auta w jakikolwiek fotelik - musi on spełniać określone w przepisach normy bezpieczeństwa, a także być odpowiednio dostosowany do aktualnej wagi i wzrostu dziecka. Jest to bardzo istotne, gdyż tylko atestowane i prawidłowo dopasowane do malucha akcesorium będzie w stanie zagwarantować mu bezpieczną jazdę, a w razie wystąpienia niebezpiecznej sytuacji na drodze, ochronić go przed jej negatywnymi następstwami zdrowotnymi.

W jakich pojazdach dziecko powinno siedzieć w foteliku?

Foteliki samochodowe kojarzone są głownie z autami osobowymi. I rzeczywiście, to właśnie w nich są najczęściej wykorzystywane. Warto jednak wiedzieć, że z akcesorium tego należy korzystać także przewożąc dziecko liczące mniej niż 150 cm wzrostu innymi środkami transportu drogowego, w tym także m. in. busami, pojazdami dostawczymi, a także ciężarówkami. 

W fotelik dla dziecka należy się także zaopatrzyć, planując podróżowanie wraz ze swoją pociechą wynajętym samochodem. Większość wypożyczalni bez problemu udostępnia na prośbę rodziców znajdujące się na swoim wyposażeniu foteliki samochodowe - wystarczy zgłosić potrzebę skorzystania z niego przy zawieraniu umowy najmu samochodu. 

Jak wybrać odpowiedni fotelik i w jaki sposób prawidłowo zamontować go w pojeździe?

Fotelik musi być dopasowany do wzrostu i wagi dziecka, które będzie w nim podróżowało. Zanim wybierzemy konkretny model i dokonamy jego zakupu, należy więc sprawdzić, ile waży maluch oraz ile mierzy wzrostu. Na tej podstawie dobieramy odpowiedni fotelik. Kiedy dziecko podrośnie i nie mieści się w foteliku, należy wymienić go na nowy, większy model, dopasowany do jego aktualnych warunków fizycznych. 

Przed zakupem fotelika należy ponadto upewnić się, czy spełnia on europejskie wymogi bezpieczeństwa - fotelik samochodowy powinien spełniać normy ECE R44-03 / ECE R44-04 lub ECE R129, nazywaną także normą „i-Size”. Kiedy mamy już zakupiony odpowiedni fotelik, należy zadbać o jego prawidłowe zamontowanie w samochodzie.

Fotelik z reguły montuje się na tylnim siedzeniu auta, przodem do kierunku jazdy. Przepisy zabraniają instalowania fotelika na przednim siedzeniu tyłem do kierunku jazdy, jeśli pojazd posiada aktywne poduszki powietrzne. Podczas montażu fotelika należy posługiwać się dołączoną do akcesorium instrukcją, która najlepiej objaśni, w jaki sposób należy umieścić w aucie fotelik samochodowy.

Wyjątki od reguły, czyli kiedy dziecko może jeździć bez fotelika?

Ustawodawca przewidział także wyjątki od , czyli sytuacje, w których dziecko pomimo mniejszego niż 150 cm wzrostu może nie korzystać z fotelika. Sprawdźmy, kiedy dziecko nie musi jeździć w foteliku! 

Dziecko w samochodzie może podróżować bez fotelika lub innego urządzenia podtrzymującego dla dzieci, o ile liczy sobie co najmniej 135 cm wzrostu, lecz ze względu na swoją wagę lub inne predyspozycje fizyczne nie jest możliwe umieszczenie go w foteliku zgodnie z obowiązującymi normami. Dziecko w takiej sytuacji musi być jednak zabezpieczone pasami bezpieczeństwa. Przepis ten pozwala na zgodne z prawem przewożenie dziecka, które pomimo niższego niż 150 cm wzrostu nie mieści się w ogólnie dostępnych na rynku fotelikach. 

Z fotelika samochodowego można także zrezygnować w sytuacji, kiedy zwyczajnie nie da się go zamontować w pojeździe. Dotyczy to szczególnie liczniejszych rodzin i sytuacji, kiedy w pojeździe są już zainstalowane dwa foteliki i nie ma możliwości zainstalowania trzeciego fotelika. W takim przypadku bez fotelika może jechać dziecko, które ukończyło 3 lata i będzie siedziało pomiędzy dwoma fotelikami, zabezpieczone pasami.

Warto jednak mieć świadomość, że pomimo takiej możliwości, nie należy korzystać z niej regularnie - zamiast tego, warto wybrać foteliki bezpieczeństwa dla dziecka o takich gabarytach, które będą mieściły się na tylnym siedzeniu i mieć pewność, że dziecko podróżuje w pełni bezpieczny, zgodny z polskim prawem sposób. 

Ostatnim wyjątkiem jest przewożenie dziecka w specjalnych kategoriach pojazdów. Z fotelika można zrezygnować np. korzystając z taksówki, karetki, pojazdu policji, straży granicznej lub straży miejskiej, a także w sytuacji, kiedy dziecko ze względów medycznych nie może być przewożone w foteliku (o przeciwwskazaniu do przewożenia w foteliku musi informować zaświadczenie lekarskie).