2024-12-10 / Samochody

Wymuszenie pierwszeństwa jest jednym z najczęstszych wykroczeń drogowych popełnianych przez kierowców. W jego wyniku może dojść do wielu niebezpiecznych sytuacji, w tym m. in. stłuczek, kolizji, a niekiedy także groźnych wypadków z udziałem pieszych. Wbrew bowiem pozorom, wymuszenie pierwszeństwa nie dotyczy tylko i wyłącznie samochodów poruszających się po drogach, ale także ludzi przechodzących przez przejście dla pieszych zgodnie z przepisami. Za nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu i innemu kierującemu grozi mandat oraz punkty karne. Ile aktualnie wynoszą przewidziane w kodeksie drogowym sankcje - odpowiedź na to pytanie znajdziesz poniżej!

Czym w świetle prawa jest wymuszenie pierwszeństwa?

W pierwszej kolejności warto wyjaśnić, czym właściwie jest wymuszenie pierwszeństwa i w jakich sytuacjach możemy mieć z nim do czynienia. Przepisy prawne jasno regulują tę kwestię, a ich znajomość jest kluczem do prawidłowego poruszania się po drodze i mandatu, który w niektórych sytuacjach może sięgnąć nawet 3000 zł!

Zgodnie z obowiązującymi w Polsce regulacjami, wymuszenie pierwszeństwa to czyn, który zmusza innego uczestnika ruchu drogowego (może być nim inny kierujący lub pieszy) mającego pierwszeństwo przejazdu lub przejścia do wykonania jednej z trzech czynności - istotnej zmiany prędkości (zwolnienia lub przyspieszenia), zmiany pasa ruchu lub zatrzymania się. 

Jak w praktyce dochodzi do wymuszenia pierwszeństwa?

Przepisy są jasne i klarowne - kierowca musi zachowywać na drodze należytą ostrożność oraz poruszać się zgodnie z regulacjami prawnymi i oznaczeniami obecnymi na drodze. Niekiedy dochodzi jednak do sytuacji, w których w wyniku braku zachowania należytej ostrożności lub nieznajomości przepisów, wymusza pierwszeństwo, czyli nie ustępuje innemu pojazdowi lub pieszemu. 

W rezultacie ten drugi, aby uniknąć kolizji czy potrącenia, jest zmuszony do zwolnienia, przyspieszenia, zmiany kierunku jazdy lub całkowitego zatrzymania się w celu przepuszczenia kierowcy, który nie ustąpił mu pierwszeństwa. Takie działanie jest wykroczeniem, które obciąża kierowcę wymuszającego pierwszeństwo przejazdu. 

Co ciekawe, wymuszenie pierwszeństwa dotyczy nie tylko kierowców, ale także pieszych. Zgodnie z przepisami, zbliżając się do przejścia dla pieszych, kierowca powinien zwolnić i ustąpić pierwszeństwa pieszym, którzy się na nim znajdują. Warto mieć tego świadomość, gdyż mandat za nieustąpienia pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu jest znacznie wyższy niż ten przyznawany w analogicznej sytuacji z udziałem pojazdów.

Przykłady najczęściej popełnianych wykroczeń

Do wymuszenia pierwszeństwa najczęściej dochodzi na skrzyżowaniach. Wielu kierowców wjeżdża na nie w pośpiechu, ignorując sygnalizację świetlną lub znaki drogowe pionowe i poziome. Łatwo w takiej sytuacji o wymuszenie pierwszeństwa i spowodowanie kolizji, a nawet wypadku.

Częstą przyczyną popełnianych błędów jest także brak znajomosci zasady prawej ręki, która mówi, że pierwszeństwo przejazdu ma zawsze samochód nadjeżdżający z naszej prawej strony. Kiedy skręcamy natomiast w lewo, powinniśmy ustąpić pierwszeństwa także pojazdom nadjeżdżający z naprzeciwka i skręcającym w prawo.

Często zdarza się także nieustąpienia pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu przez ulicę. Nie każdy kierowca ma bowiem świadomość, że jeśli na przejściu znajduje się przechodzień, to on ma pierwszeństwo przejścia. Należy więc zatrzymać się w odpowiedniej odległości i przepuścić pieszego, pozwalając mu bezpiecznie przekroczyć drogę. 

Wymuszenie pierwszeństwa bardzo często zdarza się także na rondzie, po którym poruszanie się sprawia sporo kłopotów zwłaszcza początkującym kierowcom. Często do naruszenia przepisów w tym zakresie dochodzi także w czasie zmiany pasa ruchu, podczas wykonywania manewru wyprzedzenia oraz na przejazdach dla rowerzystów, którym podobnie, jak pieszym, należy ustąpić pierwszeństwa. Jak widać, istnieje całkiem sporo sytuacji, w których można wymusić pierwszeństwo przejazdu. Ile wynosi mandat za nieustąpienie pierwszeństwa?

Punkty i mandat za wymuszenie pierwszeństwa. Ile wynosi?

Przepisy są bardzo surowe i przewidują karę grzywny dla każdego kierowcy, który wymusi pierwszeństwo przejazdu. Zgodnie z aktualnie obowiązującym kodeksem wykroczeń, każdy kto nie zachowa szczególnej ostrożności oraz spowoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, powinien zostać ukarany mandatem.

Dotyczy to także wymuszenia pierwszeństwa, które jest uznawane za wykroczenie bezpośrednio zagrażające bezpieczeństwu na drodze - bywa bowiem częstą przyczyną kolizji, stłuczek oraz wypadków drogowych. Wysokość mandatu za wymuszenie pierwszeństwa zależy jednak od sytuacji, w jakiej dojdzie to popełnienia wykroczenia.

Aktualny taryfikator mandatów reguluje tę kwestię w następujący sposób:

• 350 zł i 6 punktów karnych zapłacą kierowcy, którzy nie ustąpią pierwszeństwa przejazdu na skrzyżowaniu,
• 300 zł i 5 punktów karnych grozi za wymuszenie pierwszeństwa na drodze,
• 250 zł i 5 punktów karnych otrzymają kierowcy, którzy nie ustąpią pierwszeństwa podczas włączania się do ruchu,
• 100 zł i 4 punkty karne obowiązują natomiast w przypadku niezastosowania się do zasady ustąpienia pierwszeństwa dla pojazdów nadjeżdżających z naprzeciwka.

Dużo bardziej surowe są natomiast mandaty za nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu, w tym osobie niepełnosprawnej. Popełniając to wykroczenie, kierowcy muszą liczyć się z następującymi karami pieniężnymi:

• Mandat w wysokości 1500 zł i 15 punktów karnych grozi za nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu, który znajduje się na pasach lub właśnie wchodzi na przejście dla pieszych,
• Mandat 1500 zł i 15 punktów karnych zapłacą także kierowcy, którzy podjęli się manewru wyprzedzania na przejściu dla pieszych lub przed nim,
• 1500 zł i 12 punktów karnych wynosi kara za nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu przez skrzyżowanie,
• 1500 zł i 15 punktów karnych grozi za nieustąpienie pierwszeństwa niepełnosprawnemu pieszemu lub osobie o ograniczonej sprawności ruchowej,
• 1500 zł i 10 punktów karnych to natomiast mandat, który zapłacą kierowcy łamiący zakaz wyprzedzania na skrzyżowaniu.

Surowo karana jest także recydywa, czyli powtórne popełnienie tego samego wykroczenia. W przypadku nieprzepuszczania pieszego na pasach, za ponowne wykroczenie popełnione w ciągu dwóch lat stawka mandatu wzrasta podwójnie, czyli do 3000 złotych.